Υπαίθριο εμπόριο και κινήσεις «Χωρίς μεσάζοντες» - Πράξη 2η
Τέθηκε σε διαβούλευση το «Πλαίσιο λειτουργίας υπαίθριων εμπορικών δραστηριοτήτων» προκειμένου να αντικαταστήσει το νόμο 4264 που τόσο από τις κινήσεις «Χωρίς μεσάζοντες» όσο και από την τότε αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ είχε επικριθεί έντονα.
Στην εισαγωγή (σχέδιο Δεκεμβρίου πριν τη δημόσια διαβούλευση) της πρότασης με τίτλο: «γ) Διεύρυνση της δυνατότητας των παραγωγών για διάθεση των προϊόντων τους» αναφέρεται:
«Με το νέο νόμο αποκαθίσταται για τους παραγωγούς μια αδικία του προηγούμενου νόμου, που τους στερούσε τη δυνατότητα να εκδώσουν άδεια υπαιθρίου εμπορίου και συνεπώς να διαθέσουν τα προϊόντα τους αυτοτελώς εκτός λαϊκών αγορών. Συγχρόνως θα ενθαρρύνεται η συμμετοχή των παραγωγών μέσω συνεταιριστικών οργανώσεων ή ομάδων παραγωγών στο υπαίθριο εμπόριο».
Όμως στο άρθρο 6, στην παράγραφο 1, προβλέπει:
«1. Λαϊκές Αγορές: κάθε δικαιούχος Παραγωγός Πωλητής επιτρέπεται να δραστηριοποιείται σε Λαϊκές Αγορές που λειτουργούν σε όλη την επικράτεια, αφού ακολουθηθεί η διαδικασία που προβλέπεται στον παρόντα νόμο για την κατανομή - τοποθέτηση σε λαϊκές αγορές».
ενώ στην παράγραφο 3 προβλέπει:
«3. Πλανόδιο Εμπόριο: κάθε δικαιούχος Παραγωγός Πωλητής επιτρέπεται να ασκεί τη δραστηριότητά του εντός των διοικητικών ορίων της Περιφέρειας στην οποία διατηρεί τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις του. Η παρούσα διάταξη περιλαμβάνει αυτοδικαίως και τις υφιστάμενες άδειες πλανοδίου εμπορίου παραγωγού».
Στο άρθρο 44 προβλέπει:
«1. Όποιος ασκεί υπαίθριο πλανόδιο εμπόριο επιτρέπεται να παραμένει στάσιμος μόνο κατά τη διάρκεια της συναλλαγής».
«2. Δεν επιτρέπεται η άσκηση πλανοδίου εμπορίου α) σε απόσταση μικρότερη των εκατόν πενήντα (150) μέτρων (*) από καταστήματα που διαθέτουν ομοειδή είδη και β) σε δημοτικές κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό άνω των πέντε χιλιάδων (5.000) κατοίκων, βάσει της τελευταίας δημοσιευμένης απογραφής της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής….».
«3. Οι άδειες Πλανοδίου Εμπορίου εγκρίνονται από την Περιφέρεια στην οποία επιθυμεί να δραστηριοποιηθεί ο αδειούχος πωλητής και ισχύουν αυστηρά για τα όρια της Περιφέρειας αυτής. …»
(*) Σημείωση το τελευταίο σχέδιο Δεκεμβρίου 2016 προέβλεπε:
«2. Δεν επιτρέπεται η άσκηση πλανοδίου εμπορίου α) πλησίον καταστημάτων που διαθέτουν...»
Να σημειωθεί ότι και με τον προηγούμενο νόμο 4264 προβλεπόταν στο άρθρο 25 ότι:
«2. Δεν επιτρέπεται η άσκηση πλανόδιου εμπορίου: (α) πλησίον καταστημάτων που διαθέτουν ομοειδή είδη και (β) σε δήμους με πληθυσμό άνω των τριών χιλιάδων (3.000) κατοίκων.
3. Όποιος ασκεί υπαίθριο πλανόδιο εμπόριο επιτρέπεται να παραμένει στάσιμος μόνο κατά τη διάρκεια της συναλλαγής.»
Επίσης με τον προηγούμενο νόμο 4264, άρθρο 39 Μεταβατικές διατάξεις, προβλεπόταν ότι:
1. Όλες οι υφιστάμενες άδειες πωλητών υπαίθριου εμπορίου, στάσιμου και πλανόδιου, εξακολουθούν να ισχύουν μέχρι τη συνταξιοδότηση των δικαιούχων.
Έτσι με βάση αυτό το άρθρο οι υφιστάμενες άδειες υπαίθριου εμπορίου δεν υπαγόταν στους περιορισμούς του άρθρου 25 του νόμου 4264.
Τώρα ο σοφός νομοθέτης (κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ) ανακάλυψε την προηγούμενη, ηθελημένη ή αθέλητη, αβλεψία του προηγούμενου (κυβέρνηση Σαμαρά) και προσπαθεί να τη θεραπεύσει με το άρθρο 6 που προαναφέραμε γι’ αυτό: «…περιλαμβάνει αυτοδικαίως και τις υφιστάμενες άδειες πλανοδίου εμπορίου παραγωγού».
Η γνώμη μας είναι ότι ο σκοπός του προτεινόμενου νόμου είναι τα επιπλέον εμπόδια στην ντόπια και πρωτογενή παραγωγή. Αν αυτό δεν συμβαίνει:
Οι δικές μας προτάσεις για τη βελτίωση του προτεινόμενου νόμου είναι:
Στο άρθρο 6 η παράγραφος 3 να γίνει:
«3. Πλανόδιο Εμπόριο: κάθε δικαιούχος Παραγωγός Πωλητής επιτρέπεται να ασκεί τη δραστηριότητά του σε όλη την επικράτεια».
Στο άρθρο 44 η παράγραφος 3 να γίνει:
«3. Οι άδειες Πλανοδίου Εμπορίου των δικαιούχων του άρθρου 4 εγκρίνονται από την Περιφέρεια στην οποία έχει την έδρα του ο παραγωγός πωλητής και ισχύουν για όλη των επικράτεια(*). Οι άδειες Πλανοδίου Εμπορίου των δικαιούχων του άρθρου 14 εγκρίνονται από την Περιφέρεια στην οποία επιθυμεί να δραστηριοποιηθεί ο αδειούχος επαγγελματίας πωλητής και ισχύουν αυστηρά για τα όρια της Περιφέρειας αυτής….»
(*) Πρέπει να διακρίνουμε τους παραγωγούς από τους επαγγελματίες πωλητές υπαίθριου εμπορίου. Οι τελευταίοι κάνουν ένα βιοποριστικό επάγγελμα, αυτό του υπαίθριου πωλητή, και ίσως δεν έχουν ανάγκη να βγαίνουν από την περιφέρειά τους. Οι παραγωγοί όμως είναι αναγκαίο να μπορούν να διαθέτουν τα προϊόντα τους εκτός περιφέρειας, πολύ περισσότερο που ο μισός ελληνικός πληθυσμός κατοικεί σε Αττική, Θεσσαλονίκη ενώ η παραγωγή κάποιων προϊόντων (πατάτες, λάδι, εσπεριδοειδή, ρύζι κλπ) είναι συγκεντρωμένη σε κάποιες περιφέρειες, οι οποίες είναι αδύνατο να απορροφήσουν αυτή την παραγωγή.
Στο άρθρο 44 να προστεθεί παράγραφος 5:
«5. Από τις προϋποθέσεις των προηγουμένων παραγράφων 1 και 2 εξαιρούνται (*) οι παραγωγοί δικαιούχοι αδειών του άρθρου 4 του παρόντος, οι οποίοι παραδίδουν προϊόντα βάσει παραγγελιών που έχουν δεχτεί από καταναλωτές. Οι παραγγελίες αυτές μπορούν να είναι είτε ατομικές (που έχει συγκεντρώσει ο ίδιος ο παραγωγός - ηλεκτρονικό εμπόριο) είτε ομαδικές από πρωτοβουλίες ή ενώσεις πολιτών.»
(*) Η εξαίρεση δεν θα είναι χαριστική αλλά βασίζεται στους παρακάτω λόγους: Όταν παραδίδεις παραγγελίες δεν έχει σημασία σε ποιο σημείο αυτό γίνεται (Παρ.2). Θα μπορούσε βέβαια να απαλειφθεί (και γενικά) το πληθυσμιακό κριτήριο (Παρ.2β). Τέλος εννοείται ότι θα πρέπει να είσαι στάσιμος (και σε προσυμφωνημένη θέση) για να παραδώσεις τις παραγγελίες (Παρ.1).
Κλείνοντας παραθέτουμε μέρος προηγούμενης ανακοίνωσής μας:
(σχετικά με τον Ν.4264/14 σχεδόν τρία χρόνια πριν)
“… Την εποχή που «απελευθερώνονται» τα πάντα, που μπορεί «οποιοσδήποτε» να πουλά ακόμη και φάρμακα, δήθεν «για να πέσουν οι τιμές», ο παραγωγός δεν μπορεί να πουλήσει απευθείας τα προϊόντα του. Από ότι φαίνεται ο σκοπός δεν είναι η μείωση της τιμής που αγοράζει ο καταναλωτής αλλά η μείωση της τιμής που πουλάει ο παραγωγός αφού θα έχει μεγαλύτερη ανάγκη τον μεσάζοντα. Επίσης, με κάθε ευκαιρία, μας λένε ότι η «απελευθέρωση» γίνεται για να έχει ο καταναλωτής πολλές επιλογές, φαίνεται όμως ότι ανάμεσα σ’ αυτές δεν είναι η επιλογή να αγοράζει απευθείας από τον παραγωγό.
Η εμπειρία, δύο και πλέον χρόνων, των κινήσεων «Χωρίς μεσάζοντες» έδειξε ότι οι καταναλωτές και οι παραγωγοί μπορούν να συνεννοηθούν με αμοιβαίο όφελος και να δώσουν μια ώθηση και μια ελπίδα στην ντόπια και κυρίως στην πρωτογενή παραγωγή. Φαίνεται όμως ότι αυτό ενοχλεί την κυβέρνηση που με νόμο προσπαθεί να εμποδίσει την απευθείας διάθεση προϊόντων, δείχνοντας πόσο ψεύτικες είναι οι κατά καιρούς διακηρύξεις της για έλεγχο των τιμών και ενίσχυση της ντόπιας παραγωγής…”
Αυτά τότε. Οι συγκρίσεις με το σήμερα δικές σας.
Η συντονιστική ομάδα
ΥΓ.: Σε άλλη ανακοίνωσή μας αναφερόμαστε στις προτεινόμενες αγορές καταναλωτών και κατά πόσον μπορούν αυτές να δώσουν διέξοδο στις ανάγκες των παραγωγών και των καταναλωτών.